Kahramanmaraş merkezli on ilde etkili olan deprem büyük bir yıkıma, binlerce insanımızın ölümüne ve yaralanmasına sebep oldu. İktidar partisi, bilim adamlarının uyarısına rağmen önlem almadığı, dahası oy uğruna imar affı gibi kaçak yapılara göz yumduğu gerekçesiyle büyük eleştiri aldı. Kurtarma çalışmalarına geç başlanması ve ihmaller nedeniyle binlerce insanın kurtarılabilecekken enkaz altında kalarak can vermesi de özellikle sosyal medyada infial meydana getirdi. Eleştirilerin önünü alamayan iktidar çözümü sosyal medyayı kısıtlamakta buldu. İşte gün gün sosyal medyaya yönelik uygulanan baskılar:
6 ŞUBAT
Fahrettin Altun: Sosyal medya paylaşımları suç teşkil ediyor
İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Twitter hesabından bir dizi paylaşımda bulunarak deprem hakkında sosyal medyada yapılan gerçek dışı paylaşımların suç teşkil ettiğini söyledi.
Fahrettin Altun, Elon Musk’a seslendi
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Kahramanmaraş ve Gaziantep’te gerçekleşen depremlerle ilgili sosyal medyada yapılan paylaşımların gerçeği yansıtmadığını iddia ederek Twitter’ın CEO’su Elon Musk’a seslendi. Altun, “Böyle acil bir durumda, Twitter için platformdaki dezenformasyon ve yanlış bilgilendirme çabalarına özel dikkat gösterilmesi oldukça kritik. Bu, hayatlara mal olabilir ve çabalarımızı yavaşlatabilir. Twitter’dan sorumlu bir tutum bekliyoruz” dedi.
7 ŞUBAT
İletişim Başkanlığı: ”Dezenformasyon Bildirim Servisi’ halkımızın kullanımına açılmıştır’
İletişim Başkanlığı, deprem hakkında yalan olduğu düşünülen paylaşımları bildirmek için “Dezenformasyon Bildirim Servisi” uygulamasının kullanıma sunulduğunu duyurdu. Altun, “Üretilip yayılan, yalan olduğunu düşündüğünüz haberleri uygulama üzerinden bildirebilirsiniz” dedi.
Erdoğan, depremle ilgili sosyal medya paylaşımlarını hedef aldı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, depremle ilgili sosyal medyada yapılan paylaşımları hedef aldı. Erdoğan, “Yalan haberler ve çarpıtmalarla insanımızı birbirine düşürmeye niyetlenenleri yakından takip ediyoruz. Günü geldiğinde şu anda tuttuğumuz defteri de açacağız. Savcılarımız, bu tür insanlık dışı yöntemlerle sosyal kaos çıkarmaya niyet edenleri belirleyip gereken işlemleri süratle yapıyor” dedi.
8 ŞUBAT
Depremin ardından internet bağlantısı kopma noktasına geldi
Siber güvenliği ve internetin yönetimini izleyen gözlemci kuruluş NetBlocks’un yayımladığı verilere göre, deprem bölgelerindeki internet bağlantısı, deprem sonrası neredeyse tamamen kopma noktasına geldi. En son, depremin üçüncü günü bir veri yayımlayan NetBlocks’a göre internet bağlantısı, depremin üçüncü günü dahi çok zayıftı. NetBlocks, bölgedeki elektrik kesintileri ve sonrasında yaşanan büyük sellerin ardından özellikle Hatay, Osmaniye ve Adıyaman’da internete bağlanmanın oldukça zor olduğunu kaydetti.
Bakan Sayan: Dezenformasyona karşı Twitter’a sorumluluklarını hatırlattık
Anadolu Ajansı’nın haberine göre, Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, Twitter yetkilileriyle bir videokonferans yaptı ve Twitter’a dezenformasyona karşı görevini hatırlattı. Toplantıda, Twitter üzerinden yürütülen dezenformasyonların yanı sıra gerçek dışı ihbarlar, sahte yardım kampanyaları ile sahte hesap ve yalan paylaşımlara karşı atılabilecek adımlar ele alındı.
Türkiye tarafından Twitter yönetimine, sosyal medyadaki dezenformasyonların önlenmesi için aktif işbirliği başta olmak üzere İnternet Ortamında İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamındaki yükümlülükleri hatırlatıldı.
Twitter ve TikTok’a erişim kısıtlandı
Saat 16.06 itibarıyla Twitter ve TikTok’A erişim engellenmeye başladı. Göstergeler, bu dakika itibarıyla Twitter’a erişimin kısıtlandığını onaylıyor. Platforma ancak VPN aracılığıyla giriş yapılabildi.
NetBlocks verileri de deprem sonrası Twitter’a internet servis sağlayıcıları ile tüm mobil operatörlerde erişim kısıtlandığını ifade etti.
https://twitter.com/netblocks/status/1623339245426425863?s=20&t=Y0aT_sbtJqxRzHqAEkVbuQ
VPN servisleri Türkiye’de ücretsiz hizmet vermeye başladıklarını duyurdu
Uluslararası VPN servis sağlayıcıları TunnelBear ve Windscribe, yaşanan depremler sonrası sosyal medyaya uygulanan erişim kısıtlamasının aşılması amacıyla Türkiye’deki kullanıcılara toplam 40GB’lik ücretsiz kullanım hakkı tanımladı. Proton VPN de herhangi bir kota tanımlamadan ücretsiz olarak Türkiye’deki kullanıcılar için hizmet verdiğini duyurdu.
- https://twitter.com/theTunnelBear/status/1623330512331763715?s=20&t=YZgYmiFnNzlYj8n0IgrZBw
- https://twitter.com/windscribecom/status/1623422195136430084?s=20&t=dFH1m4WnQZD-w2r7f02Mlw
- https://twitter.com/ProtonVPN/status/1623345978550939648?s=20&t=3xyV8U_Rv11rQgmoBCsBZA
Ekşi Sözlük’e erişilemedi
Saat 23.27’de Ekşi Sözlük’ün Twitter hesabından bir açıklama yapıldı ve sözlüğe erişilemediği söylendi:
“Sözlük’ten yapılan açıklamada “Sözlük’e erişimde sıkıntılar yaşandığını fark ettik, sebebini anlayabilmek ve çözüme ulaştırmak için ekiplerimiz çalışıyorlar. anlayışınız için teşekkür ederiz.”
9 ŞUBAT
Bakan Sayan, Twitter yetkilileriyle görüşerek sosyal medyada yayılan bilgilerin dezenformasyon olduğunu öne sürdü ve aksiyon almalarını istedi
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, 9 Şubat günü saat 10.51’de Twitter hesabından bir açıklama yaparak Twitter yetkilileriyle, videokonferans yoluyla bir toplantı yaptıklarını söyledi:
“Bu yıkıcı afet sürecinde, Twitter’ın ülkemize sorumluluklarını hatırlattık. Taleplerimiz net: Dezenformasyon ve yanlış ihbarlar konusunda güçlü işbirliği sahte hesaplara yönelik özellikle bu deprem sürecinde hızlı tepki, kendisini savunamayacak durumda olan kişilerin görüntü ve yorumları hakkında hassasiyet, 5651 sayılı yasa çerçevesinde kamu düzenini bozucu içerikler ile can ve mal emniyeti konusunda hassasiyet, hastanelerdeki çocuk ve bebek isimlerinin paylaşılmasına karşı tedbirlerin alınması, cansız bedenlerin paylaşılmasına karşı tedbirlerin alınması. Twitter’ın dezenformasyonla mücadelede Türkiye ile daha fazla iş birliği içerisinde olmasını bekliyoruz. Yapılan görüşme ile daha hızlı aksiyon alınacağı için memnunuz. Canımız, ciğerimiz yanıyor. Bu dönemde çok hassas olmalıyız.”
Açıklamadan iki dakika sonra erişim sorunu düzeldi
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan’ın bu açıklamalarından yaklaşık 10 dakika sonra Türkiye’de Twitter’a uygulanan erişim kısıtlaması sona erdi.
Elon Musk’ın Starlink teklifi reddedildi: ‘Hükümet, kontrol altına alamamaktan endişelenmiş olabilir’
Bloomberg’in haberine göre, Elon Musk deprem bölgelerinde internet bağlantısında yaşanan sorunlar nedeniyle Starlink uydularını Türkiye’ye göndermeyi teklif etti. Bir hükümet yetkilisi ise Türksat’ın yeterli olduğunu söyleyerek bunu reddetti. Konuya dair henüz resmi bir açıklama yapılmazken bilişim uzmanları “Hükümet, yaklaşan seçim öncesi ve seçim sırasında Starlink’i kontrol altına alamamaktan endişelenmiş olabilir” dedi.
Adalet Bakanlığı, deprem bölgesindeki çalışanlarına VPN yetkisi tanımladı
Adalet Bakanlığı, deprem bölgelerinde görevlendirilen tüm personele VPN yetkisi tanımladığını duyurdu: “Adalet hizmetlerinin deprem bölgelerinde kesintisiz sürdürülebilmesi amacıyla ilgili illerde görevli/görevlendirilen tüm personelimize VPN yetkisi tanımlanmıştır.”
Alternatif Bilişim Derneği, bant daraltmanın durdurulması için BTK ve AYM’ye başvurdu
Alternatif Bilişim Derneği, 8 Şubat’ta çeşitli sosyal medya platformlarına uygulanan bant daraltma uygulamasına ilişkin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ve Anayasa Mahkemesine (AYM) başvuruda bulundu. Dernek, başvurusunda bant daraltma işleminin uygulanmasının durdurulması ve bir daha uygulanmamasını talep etti.
Sapphire AVM ile ilgili iddialara erişim engeli
Yeşiller Partisi Eş Sözcüsü Koray Urbarlı‘nın, AKP’li Vahit Kiler’e ait şirketin 2015’te Halkbank’a 100 milyon dolara sattığı Sapphire AVM’yi 48 milyon dolara geri almasıyla ilgili tweetleri, İstanbul Anadolu 8. Sulh Ceza Hakimliğinini 8 Şubat tarihli kararıyla erişime engellendi.
10 ŞUBAT
Depremzedelere bağış görünümüyle açılan dolandırıcılık siteleri kapatıldı
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), depremin hemen ardından açılan ve depremzedeler için yardım topladıkları iddiasıyla dolandırıcılık amaçlı açıldığı tespit edilen onlarca web sitesini erişime engelledi.
EGM: 302 kişi tespit edildi, 37 kişi gözaltına alındı, 10’u tutuklandı
Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), sosyal medya platformlarında depreme ilişkin provokatif paylaşımlarda bulunduğunu iddia ettiği 302 hesap yöneticisi tespit edildiğini belirtti. Bu kişilerin 37’sinin gözaltına alındığı ve 10’unun tutuklandığını duyurdu.
Aynı gün bir duyuru daha yapan EGM, “Bazı sosyal medya hesaplarında 112 ve AFAD’a “kişinin yaşadığına” yönelik ihbar gelmediği sürece enkaz alanlarında arama kurtarma çalışması yapılmadığı şeklindeki dezenformasyon amaçlı paylaşımlar hakkında gerekli yasal işlemler başlatılmıştır” dedi.
- https://twitter.com/EmniyetGM/status/1623966412539584513?s=20&t=Uo2DepLsMu0v87T6o2bkoA
- https://twitter.com/EmniyetGM/status/1623999330255339520?s=20&t=QYUD7hoK9QJbXuQvR4-_dA
11 ŞUBAT
Emin Çapa, Twitter paylaşımları nedeniyle ifade verdi: ‘Tekirdağ’da bir savcıya göre, Erdoğan’ın diplomasını sorgulamam ‘Cumhurbaşkanına hakaret’miş’
Twitter hesabından yaptığı iki paylaşım nedeniyle dün ifadeye çağrılan gazeteci Emin Çapa ifade verdi. Çapa, ifadesinin istenme nedenlerinden birinin BDDK’yı eleştirdiği tweet sonrası BDDK’nın suç duyurusunda bulunmasından kaynaklandığını söyledi. Diğerinin ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üniversite diplomasını sorguladığı tweet’ten kaynaklandığını ve “Cumhurbaşkanına hakaret” gerekçesiyle savcılık tarafından ifadesinin alındığını söyledi.
12 ŞUBAT
Oğuzhan Uğur’a Dezenformasyon yasası soruşturması
BaBala TV twitter hesabından yapılan bazı paylaşımların depremzedeler arasında korku ve paniğe ve arama-kurtarma çalışmalarında aksamalara neden olduğu iddiasıyla Oğuzhan Uğur hakkında TCK 217/a (Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma) suçundan re’sen soruşturma başlatıldı. Kaynak: FreeWebTurkey
