Uluslararası Pen Yazarlar Birliği’ne bağlı Pen America, yayınladığı 2021 yılı Yazma Özgürlüğü raporunda dünyada en fazla yazar, akademisyen ve düşünürün hapsedildiği beş ülkeden birinin Türkiye olduğunu açıkladı.
2021 boyunca, Yazma Özgürlüğü Endeksi için toplanan verilere göre, 36 ülkede en az 277 yazar, akademisyen ve düşünür, yazılarıyla bağlantılı olarak haksız bir şekilde gözaltında tutuldu veya hapsedildi.
Pen America’nın yayınladığı 2021 yılı Yazma Özgürlüğü raporunda, Türkiye tutuklu 18 yazarla Çin, Suudi Arabistan, Myanmar ve İran’ın ardından beşinci sırada yer aldı.
Raporun değerlendirme bölümünde Türkiye’nin geçen yıla nazaran 2 basamak gerilemesinin memnuniyet verici olduğu belirtilirken, uzun tutukluluk süreleri, Türkiye’de yazarlara yönelik fiziksel saldırılar ve uzun süreli yargılamalar gibi diğer yaygın tehditlerin devam ettiği vurgulandı. Ayrıca sürgündeki yazarlara yönelik tehdit ve fiziksel saldırıların belgelendiği de raporda yer aldı. Alman polisi tarafından ele geçirilen Türk gazeteci ve aydınlara yönelik ölüm listesi buna örnek olarak gösterildi. PEN raporunda, Türkiye’de geçen yıl 25 yazar ve düşünür tutuklu iken rakam bu yıl 18 olarak açıklandı.
Raporda Türkiye’ye ilişkin öne çıkan başlıklar şöyle;
2021’de Türkiye’de hapsedilen yazarların büyük bir kısmı, halen tartışmalı 15 Temmuz darbe girişiminin ardından tutuklanan akademisyenler ve yazarlardan oluşuyor.
Türk hükümetinin herhangi bir gazeteciyi yazıları veya görüşleri nedeniyle hapse attığını reddetmesine rağmen, Mayıs 2021’den sızdırılan bir hükümet belgesi, yıl boyunca ülkede hapsedilen gazetecilerin bir listesini içeriyordu. Eski Bugün Gazetesi köşe yazarı Gültekin Avcı 2020’de müebbet hapis cezasına çarptırılırken, Zaman Gazetesi köşe yazarı Ali Ünal’ın da aralarında bulunduğu yazarlar hapishanede kalmaya devam ediyorlar. Aralarında Emre Soncan ve Hanım Büşra Erdal’ın bulunduğu bazı gazeteciler ise 2021’de cezalarını tamamlayarak serbest bırakıldı.
PEN Raporunda iş adamı ve yayıncı Osman Kavala’ya da geniş yer verildi. 2017 yılından beri tutuklu olan Kavala’nın AİHM ve Avrupa Konseyi kararlarına rağmen serbest bırakılmadığına vurgu yapıldı.
277 yazar, akademisyen ve düşünürün hapiste olduğu belirtilen Pen America raporuna göre dünya sıralamasındaki ilk on ülke şöyle:
1. China
2. Saudi Arabia
3. Myanmar
4. Iran
5. Turkey
6. Egypt
7. Belarus
8. Vietnam
9. India
10. Eritrea