Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye’yi 180 ülke içerisinde 158. sırada olduğunu duyurdu. Geçen yıl 165. sırada yer bulan Türkiye’nin 7 sıra birden yer değiştirmesi ve “Çok vahim” kategorisinde yer alması medya özgürlüğünün her geçen yıl daha da kötüye gittiğini kanıtladı.
Seçim süreci ve Şubat depremindeki medyanın “dezenformasyon” yapması bu durumda önemli pay sahibi oldu. Türkiye, Doğu Avrupa ve Orta Asya (EECA) bölgesinde siyasi gösterge olarak en ciddi gerileme yaşayan ülkelerden biri oldu. Genel skor olarak 2023’te 100 üzerinden 33,97 puan toplayan Türkiye, 2024’te 31,6 ile (2,37 puanlık kayıp) daha geriye gitti.
SANSÜRLER, KEYFİ TUTUKLAMALAR ARTTI
Ülke puanını oluşturan beş gösterge arasında yer alan “siyasi” gösterge 2024 yılında dünyada toplam 7.6 puanlık düşüşle en fazla düşüş gösteren gösterge oldu. RSF bildirisinde, “Türkiye’de Recep Tayyip Erdoğan’ın partisinin yeniden seçilmesi endişe kaynağı. Türkiye, gazeteci tutuklamaya devam ediyor, neredeyse sistematik online sansür ve yargı kontrolüyle medyayı zayıflatmayı sürdürüyor” ifadesine yer verildi.
Türkiye’nin yakın geçmişten günümüze sıralaması
2002 99.
2016 151.
2017 155.
2019 157.
2020 154.
2021 153.
2022 149.
2023 165.
Gazze’deki savaş, Ekim 2023’ten bu yana gazetecilere ve medyaya karşı işlenen rekor sayıda ihlale sahne oldu: En az 22’si görev başında olmak üzere 100’den fazla Filistinli gazeteci İsrail ordusu tarafından öldürüldü. 2024 RSF Endeksi’nde, işgal altındaki ve İsrail bombaları altındaki Filistin (157.) gazeteciler için güvenlik açısından dünyanın en kötü on ülkesinden biri haline geldi.
ABD’DE ve AB’DE DURUM NASIL
Seçimlere hazırlanan ve siyasetçilerin kısmi ancak açık şekilde medyaya düşmanlık beslendiği, kimi zaman da gazetecilerin hapse atılması yönünde çağrıların da gözlendiği ABD (55.), Endekste 10 sıra birden geriledi. AB’de ilk sırada yer alan Norveç’in basın özgürlüğü puanı düşerken siyasi partilerin medyayı sindirmeye dönük yargısal girişimleri nedeniyle İrlanda (8.) Avrupa Birliği’ndeki lider konumunu Danimarka’ya (2.) kaptırdı. Bu ülkeyi ise İsveç (3.) izliyor. Endekste Almanya 10., Fransa 21., Britanya 23., Slovakya’da 29., İtalya 46., Bulgaristan 59., Macaristan 67., Yunanistan 88. Sırada yer aldı.
İŞTE SON SIRADAKİLER
Çin 172
Vietnam 174.
İran 176.
Kuzey Kore 177.
Afganistan 178.
Suriye 179.
Eritre 180.