BORIS GORETSKIY / BELARUS GAZETECİLER DERNEĞİ BAŞKANI
Belarus hükümeti ülkedeki bağımsız medyayı neredeyse yok etti. Yaklaşık 30 gazeteci cezaevine gönderildi. Kapatılan yayın kuruluşları ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Ümit verici olan ise okurların, yeni kurulan yayınları sürekli artan bir oranda takip etmesi…
Bir yıl önce, Belarus Gazeteciler Derneği (BAJ), ülkede gazetecilere yönelik baskılarda eşi görülmemiş bir artış kaydetmişti. Tutuklanan ve şiddet gören
yüzlere kişi, kurşunlama ve idari tutuklamalar Belarus’ta gazetecilerin başına gelebilecek en kötü şeyler gibi görünüyordu. Fakat öyle olmadı ve daha fazlası yaşandı.
Geçen yıl kasım ayında, yetkililer kitlesel pazar protestolarını bastırdıktan sonra, belli hedefl ere baskın ve gazetecilere yönelik cezai kovuşturma safhasına geçti. Muhalif eylemci Roman Bondarenko’nun dövülerek öldürülmesinden üç gün sonra protestocuların düzenli olarak toplandığı, Değişim Meydanı’nda (Ploşçad Peremen) polis göstericileri dağıttı. Gece boyunca gazeteciler de dâhil olmak üzere insanlar, güvenlik güçlerinden korunmak için evlerin bodrumlarında saklandı. Polisler gece boyunca buralarda gösterici ve gazetecileri aradı. Aynı gün, Minsk sokaklarında onlarca gazeteci gözaltına alındı. Belsat TV’den, Katsiaryna Andreyeva ile Daria, eylemi canlı yayınladıkları için haklarında ceza davası açılıp, iki yıl hapis cezasına çarptırıldı. O günden itibaren, yetkililer medyayı tamamen yok etmek istedi. Yazı işleri ofi slerinde 150’den fazla arama yaptı. Onlarca ceza davası açıldı ve 28 meslektaşımız şu anda esaret altında. İlkbahar ve yaz boyunca yetkililer, bütün büyük bağımsız yayınları yok etti. Belarus’un en popüler haber portalı TUT.BY önce engellendi, ardından ‘aşırı’ ilan edildi. Genel Yayın Editörü Marina Zolotova başta olmak üzere 14 gazeteci mayıs ayından bu yana hapishanede bulunuyor.
YENİ HAYAT
Yaz boyunca, medyaya yönelik devam eden baskı politikasının sonunda, bağımsız gazeteciler yayınlar faaliyetlerini yeniden kurma gücü bulabildi. Büyük haber gruplarının çoğu, editörlerinin gözaltına alınmasına rağmen komşu ülkelere taşındı ve çalışmalarını bu ülkelerden sürdürdü. Bütün engellemelere rağmen; TUT.BY ekibi, Zerkalo.io projesine start verdi, “Naşa Niva”, “Euroradio” (Belarus için Avrupa Radyosu), Belsat TV kanalı, yayınevi Kyky.org, Gazetaby.com engellendikten sonra yeniden yayınlarına başlatıldı Yazı işleri büroları ve gazeteciler, yer değiştirme sırasında, reklam gelirlerinden mahrum kalınması, yeni ülkelere taşınmanın ve yeni ofislere yerleşmenin meşakkati, editoryal süreçleri eski haline getirmek gibi bir dizi yeni zorluklarla karşı
karşıya kaldı. Bununla birlikte, gazeteciler çalışma ve yaşamlarını idame ettirmek için yeterli imkân bulamıyor. Meslektaşlarına yardım etmek Belarus
Gazeteciler Derneği’nin ana faaliyet alanlarından birisidir. Fakat her zaman global ölçekli bir yardım sunma imkanı olamıyor. Bazen diğer ülkelerden
meslektaşlarımız yardımcı olmak için bizimle, press@baj.by adresinden iletişime geçiyor. Ancak bu küçük yardımlar yeterli olmasa da, başı belada olan bir Belaruslu gazeteci için çok büyük ve önemli olabiliyor. Ancak bu hikâyedeki en olumlu taraf, hâlâ Belarus’lu okurlar gazetecilerin yayınlarını destekliyor ve doğru bilgiyi arıyor. Haberlerin okunma oranları, yazın yapılan engellemelerden sonra yeniden açılan bağımsız medya sitelerine yönelen insan sayısında istikrarlı bir artış olduğunu gösteriyor. Belarus toplumu, yüksek kaliteli ve özgür gazeteciliği aramaya ve değer vermeye devam ediyor.
Ve bu gazetecilere umut veriyor.